در واقع شبکههای مربوط به کودکان و نشریات و رسانههایی که در آنها مطالب کودکانه منتشر میشود باید به دور از تنشها و هیجان بزرگسالانه باشند
سروش سینما: شخصیت یکی از مهم ترین مفاهیم روانشناسی است که در شکل گیری آن محیطی که در آن پرورش میابیم و توارث از والدین نقش مهمی دارد.
نظریه ها و مکتب های مختلفی به موضوع شخصیت در کودکان و شکل گیری آن می پردازند.
جان لاک نظریه پرداز روانشناسی شخصیت در مورد شخصیت در کودکان باور داشت ذهن کودک مانند یک لوح سفید است که توسط تجربه نوشته می شود یعنی هیچ کودکی ذاتا بد یا خوب نیست اینکه چه انجام خواهد داد کاملا به چگونگی پرورش شان بستگی دارد.
دوستی می گفت در بیمارستان شاهد حضور پدر و مادری بوده که فرزندشان از روی میز نهارخوری به پایین پریده بود و در اثر این پرش پایش آسیب دیده بود. پدر و مادر این کودک می گفتند که کودک شان در تلویزیون شاهد تبلیغی بوده که پسربچه ای از بلندی می پرد و به محض پریدن بال در می آورد و در آسمان به پرواز در می آید.
نباید فراموش کنیم که کودکان در سنین پایین بسیار تقلیدگر هستند و به سرعت در صدد آنچه که می بینند بر می آیند.
تلویزیون و رسانه های دیداری در این مسیر نقش مهم یک الگو را برای کودکان ایفا می کنند.
در واقع به عقیده روانشناسان تاثیر تلویزیون بر کودکان بسیار زیاد است و این تاثیرگذاری بر هیچ کسی پوشیده نیست.
البته کودکان هم همچون بزرگسالان حق دارند که برنامه های تلویزیونی را دنبال کنند ولی محتوای این برنامه ها برای کودکان و بزرگسالان بسیار متفاوت است. در واقع برنامه های هیجانی آنگونه که به بزرگسالان انتقال میابد، اگر در دسترس کودکان قرار گیرد نوعی اعمال خشونت در حق کودکان است. آنچه که سازمان بهداشت جهانی در پیماننامه حقوق کودک به عنوان خشونت علیه کودک یاد کرده عبارت است از: «آسیب یا تهدید سلامت جسمانی، روانی، رفاه و آسایش و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند.»
در واقع شبکههای مربوط به کودکان و نشریات و رسانههایی که در آنها مطالب کودکانه منتشر میشود باید به دور از تنشها و هیجان بزرگسالانه باشند در غیر این صورت کودکان را در معرض آسیبهایی قرار میدهیم که نه تنها احساس امنیت فعلیشان را مختل میکند و موجب ایجاد ترس و وحشت در آنها میشود، بلکه در بلندمدت تاثیرات منفی در رشد روانی آنها خواهد گذاشت.
«آلبرت بندورا» در نظریه یادگیری مشاهدهای و تقلید مطرح کرده که مشاهده برنامه های هیجانی میتواند به طور مستقیم بر روی رفتار کودکان اثر بگذارد و آزمایش بندورا یکی از آزمایشهای معروفی است که در این رابطه در دنیا مطرح است.
بندورا در این آزمایش از دو گروه کودک استفاده کرد. یک گروه از کودکان در معرض رفتار خشونت آمیز بزرگسالان با عروسکی به نام بوبو روبرو شدند و گروهی دیگر فقط با عروسک مواجه شدند. نتایج نشان داد کودکانی که در معرض رفتار خشونت آمیز بودند با عروسک به همان ترتیب بزرگسالان برخورد کردند و گروه دیگر، رفتاری مسالمت آمیز و عادی با عروسک داشتند. این آزمایش، تأییدی بر یادگیری رفتارهای هیجانی از طریق مشاهده است.
مشاهده چنین رفتارهایی میتواند موجب عادی سازی خشونت شود؛ میتواند حساسیت کودک را نسبت به درد و رنج دیگران کم کند؛ میتواند کودک را به سوی رفتارهای هیجانی یا آسیبرسان نسبت به دیگران سوق دهد یا ممکن است موجبات احساس ترس و ناامنی از محیط را در کودکان فراهم کند.
به عقیده بندورا یکی از اقسام یادگیری اجتماعی، یادگیری نمادین است که از طریق تصاویر، کتابها و رسانهها صورت میپذیرد. یادگیری نمادین در سالهای اخیر در نتیجه رشد فناوریهای دیجیتالی، استفاده از رسانهها در انتشار تصاویر و ویدئوها افزایش یافته است.
نمیتوانیم نقش رسانهها را در یادگیری و انتقال هیجانات به کودکان نادیده بگیریم. کودکان سرمایههای اجتماعی هستند که بنیانهای شخصیتی آنها در حال شکلگیری است بنابراین یادگیری هیجانات منفی در کودکان از طریق مشاهده در رسانه را باید جدی گرفت.
- نویسنده : محسن باقری ابیانه
- منبع خبر : سروش سینما