مسعود شجاعی طباطبایی، گرافیست و کارتونیست بر این باور است که باید بیش از گذشته به معرفی و پرورش قهرمان در کشور توجه شود. او در عین حال ابراز امیدواری می کند فیلم سینمایی «غریب» در نمایش شمایل شهید بروجردی موفق باشد.
به گزارش سروش سینما مسعود شجاعی طباطبایی با بیان این که قهرمان، شخصیتی است که در تمام دنیا به شکل خاص و ویژه به آن توجه می‌شود و برخی به دلیل نداشتن قهرمان اقدام به قهرمان سازی می‌کنند، می‌گوید: «به عنوان مثال کشوری مانند آمریکا پیشینه‌ای ندارد و به همین دلیل قهرمانی هم در آن کشور وجود ندارد. بنابراین آنها به سمت ساختن قهرمان‌های خیالی همچون بت‌من، سوپرمن، اسپایدرمن و… می‌روند و چنین شخصیت‌هایی را تبدیل به مجلات کمیک استریپ کرده و به شدت هم روی آنها کارمی‌کنند. به گونه‌ای که از دل این مجلات، صنعتی به وجود می‌آید که آن صنعت هم در حوزه انیمیشن، هم سینما و هم ساخت محصول به شکل بسیار جدی تلاش می‌کنند. آن ها نه تنها در کشور آمریکا بلکه در دنیا قهرمانان خیالی شان را عرصه می کنند.»
او با اشاره به ابزار قدرت انتقال کشورهای غربی ادامه می‌دهد: «این معرفی تا جایی پیش می‌رود که این شخصیت‌ها به قاره‌های دور مانند آسیا نیز سرایت کرده و حتی در کشور ایران هم بیشتر شخصیت‌های محبوب کارتونی و اسباب بازی‌ها محصول کشورهای خارجی و غربی هستند. این موضوع ابزار قدرت انتقال و تزریق فرهنگ را نشان می‌دهد که تا چه حد توانسته است موفق عمل کند. در صورتی که تمام آنها شخصیت‌ها، قهرمانان خیالی هستند و فرزندان ما از همان ابتدا با این شخصیت‌ها ارتباط برقرار می‌کنند و در معرض آن قرار می‌گیرند و برای‌شان قهرمان‌های واقعی که از آنها الگو بگیرند همین شخصیت‌ها می‌شود. این دست قهرمان ها تنها زاده تخیل هستند و در عالم واقع چنین شخصیت هایی وجود ندارند.»
قهرمان های پوشالی آمریکایی
این گرافیست بیان می‌کند:« کشوری همچون آمریکا در کنار خلق قهرمانان خیالی از دل جنگ‌هایی که در طی سال‌ها حضورش داشته نیز بزرگنمایی و خلق قهرمان می‌کند و از روی فیلم و سریال‌هایی که می‌‌سازند نیز این موضوع کاملا مشهود است. با توجه به اینکه آمریکا جنگ‌های زیادی را تجربه کرده است تلاش می‌کند از دل آنها داستان‌هایی را نیز خلق کند. به عنوان مثال فیلم سینمایی «نجات سرباز رایان» که داستان آن واقعی نیست، را طوری ساخته است که واقعی به نظر برسد. داستان این فیلم در طول نبرد نرماندی در جنگ جهانی دوم اتفاق می‌افتد. ایده ساخت این فیلم زمانی از ذهن کارگردان آن می‌گذرد که از بنای یادبود چهار برادر کشته شده در جنگ داخلی ایالات متحده آمریکا دیدن می‌کرد. حتی آنها با ساخت فیلم‌های متعدد در زمینه جنگ ویتنام که جنگی مطرود شده نزد آمریکایی‌هاست نیز توانستند به خلق قهرمان بپردازند. آنها از دل این جنگ در جهت ساخت قهرمان، صدها فیلم ساختند که می‌توانم به سری فیلم‌های رمبو اشاره کنم که قهرمان اصلی آن جان رمبو سرباز کهنه کاری است که به تازگی از جنگ ویتنام برگشته است. این شخصیت واقعی نیست اما در صنعت فیلمسازی از او یک قهرمان خلق شده است. در کل در صنعت فیلمسازی و کمیک استریپ تلاش بر این است تا قهرمانان خیالی ساخته شوند،که وجود خارجی ندارد.»
او کشورهای خاور دور را هم در خلق قهرمان، توانا عنوان می کند و می‌گوید: «در خاوردور هم به همین صورت است و با وجود داشتن پیشینه تارخی بالا، آنها هم دست به تولید قهرمانان خیالی می‌زنند. مثلا شخصیتی مانند هایائو میازاکی، فیلمساز و هنرمند ژاپنی دست به ساخت انیمه‌هایی می‌زند که قهرمانان آن وجود خارجی ندارد و به آنها در ژاپن «مانگا» می‌گویند و مردم ژاپن مسحور شخصیت‌های خیالی مانگا هستند؛ شخصیت‌هایی که اکثر آنها چهره‌های غربی، چشم‌های درشت و موهای روشن دارند.»
امیدوارم «غریب» فیلمی موفق باشد
شجاعی طباطبایی با اشاره به پیشینه تاریخی ایران که سرشار از قهرمان واقعی است، می‌گوید: «در ایران چه در گذشته و چه در تاریخ معاصر قهرمانان واقعی بسیاری وجود دارد. قهرمانان جنگ هم کم نداشتیم که ملموس‌ترین آنها قهرمانان جنگ تحمیلی هستند. قهرمانانی همچون شهید محمد بروجردی که فیلم سینمایی آن با عنوان «غریب» ساخته شده، از جمله آنهاست. امیدوارم نتیجه فیلم خوب باشد و البته سینمای ما سراغ دیگر قهرمانان دفاع مقدس هم برود. از جمله شهید حسن آبشناسان که ایشان هم یک قهرمان به معنای واقعی بود و اتفاقات عجیبی را در طول جنگ رقم زد تا جایی که در عملیات موفقی که در دشت عباس انجام داد به شیر صحرا ملقب و شهره شد. شهید آبشناسان شیفته شهید بروجردی بود و در منطقه کردستان زمان زیادی در کنار هم بودند.»
این گرافیست ادامه می دهد:« می‌توان درباره تک تک فرماندهان دفاع مقدس که اتفاقات بزرگی رقم زده‌اند آثار مهمی خلق کرد؛ اما سیستم فرهنگی و هنری کشور در این زمینه غفلت کرده است. این در حالیست که هر کشوری در دنیا این قهرمانان را داشت از چنین ظرفیتی نهایت بهره را می‌برد؛ اما هم در زمینه ساخت فیلم و هم تولید محصول اهمال شده است.»
شجاعی طباطبایی، سازمان اوج را به عنوان یک سازمان فرهنگی که تاکنون آثاری درباره فرماندهان و قهرمانان جنگی خلق کرده است، موظف می‌داند تا فعالیت خود را تنها در زمینه ساخت فیلم محدود نسازد: «تاکنون کارهای قابل قبولی از سازمان اوج درباره برخی از قهرمانان کشور شاهد بوده‌ایم؛ اما در کنار ساخت فیلم بهتر است در زمینه تولید محصول نیز اقداماتی صورت گیرد تا نسل امروز و آینده بتوانند به شکل بهتری با این قهرمانان ارتباط برقرار کنند. نباید کودکان ما با شخصیت‌های خیالی خارجی عجین شوند و ارتباط بگیرند. این موضوع یک خلا بزرگ است که بهتر است هر چه سریع‌تر برای پر کردن آن، چاره اندیشی شود. قهرمانان ما سرمایه‌های کشور هستند و مردم از سینمای قهرمان پرور استقبال می‌کند.»
طباطبایی با بیان این که قهرمانان کشور ما دست یافتنی هستند، می گوید:« به معنای واقعی کلمه آنها در منش، رفتار، عملکرد و مواجه با اتفاقات، بحران‌ها و حادثه‌ها قرار می‌گیرند و اتفاقا بیشتر بر دل می‌نشینند؛ چون نزدیک به واقعیت هستند. قهرمانان دفاع مقدس کارهای بزرگی کردند و هر اتفاقی که رقم زدند باید به درستی گفته شود. آن وقت است که می‌توان همزادپنداری کرد و مخاطب به این نتیجه خواهد رسید اگر بخواهد او هم می‌تواند قهرمان باشد. این همزادپنداری در سینما بسیار رخ می‌دهد.»
او از سینمای بالیوود مثال می آورد و می گوید:« مخاطب هندی حاضر است گرسنه بماند اما بلیت سینما بگیرد و به تماشای فیلم بنشیند. چون با شخصیت‌های درون فیلم همزادپنداری می‌کنند و امیدوار هستند شاید روزی بتوانند به آن رویا برسند. سینمای هند به این موضوع رسیده‌است تا بر اساس قهرمان پروری غیر معقول، اما رویا گونه پیش برود؛ سبکی که ذائقه مخاطب هند آن را می‌پذیرد.»
قهرمانان ما واقعی و دست یافتنی هستند
این هنرمند در ادامه بیان می کند: «ما هم باید با توجه به ذائقه مخاطب ایرانی به این راهکار برسیم. قهرمانان ما واقعی و دست یافتنی هستند چون نگاهشان یک نگاه معنوی انسانی و مبتنی بر آموزه‌های دینی سیره ائمه، امامان و پیامبران است. بنابراین کسی که این سینمای معنوی را درک می‌کند و با آن قهرمان همزادپنداری می‌کند می‌تواند به این احساس هم برسد که می‌تواند او هم شبیه به این قهرمان شود. اینطور از اسطوره بودن جدا می‌شود و می‌توان به این نتیجه رسید هر فرد قابلیت قهرمان شدن را دارد.»
طباطبایی در پایان می گوید:«هر فردی می‌تواند قهرمانی را الگو قرار دهد و مانند او شود. این ویژگی برای قهرمانان ساختگی هالیوود و بالیوود ممکن نیست و باید از چنین امتیازی که قهرمانان کشور ما دارند نهایت استفاده صورت گیرد که تاکنون این مهم محقق نشده است.»
فیلم سینمایی «غریب» به کارگردانی محمد حسین لطیفی، محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که به مقطعی از دوران فرماندهی شهید محمد بروجردی در منطقه غرب، پیش از آغاز جنگ تحمیلی و دفاع مقدس می‌پردازد. فیلم، شمایلی از احوالات باطنی، سبک زندگی و شیوه فرماندهی شهید بروجردی با نگاهی به دوره‌ای کوتاه از زندگی و تلاش او برای ایجاد اتحاد در غرب کشور است.
- منبع خبر : سینما صبا
